Summerschool 1&2 september in Antwerpen
DAG 1
1 September 2023
Op een regenachtige vrijdag 1 september voel ik me opgewekt, klaar voor de dagen in Antwerpen. Mijn doel is ondergedompeld worden in nieuwe ervaringen, mensen ontmoeten en mezelf verrijken tijdens de Summerschool. Bij aankomst ontmoet ik Paola op weg naar De Studio, Maarschalk Gérardstraat 4, 2000 Antwerpen. In de foyer starten we met een kop koffie of thee en duiken al snel in een dansworkshop met docent Magda Thielemans. Hier ontdekken we ruimte, focus en beweging, en leren we onszelf over te geven in de dansoefeningen.
De workshop, genaamd LAB, is het resultaat van het driejarige onderzoekstraject van kunstdocente Magda Thielemans aan de School of Arts/Koninklijk Conservatorium Antwerpen. LAB staat voor Lichamelijk Artistiek Bewustzijn en laat deelnemers ervaren hoe divers, uniek en belangrijk onze lichamelijke aanwezigheid is bij creatie en reflectie. Magda deelt haar methode en licht haar artistiek-educatief onderzoekstraject toe.
's Middags staat een lezing op het programma over het kunstbeleid in Antwerpen. De stad presenteerde onlangs het nieuwe beleidsplan 'Antwerpen Muziekstad'. Hoe betrek je meer bewoners, bezoekers, organisatoren, scholen, beleidsmakers, artiesten en zelfs muziekcafés bij het maken van Antwerpen tot een muziekstad? Leen Thielemans, projectleider Kunstenbeleid van de stad, verantwoordelijk voor de uitvoering van het muziekbeleid, deelt hoe je zo'n opdracht aanpakt. Ze legt uit hoe je vanuit de beleidsnota van de gemeente tot een gedragen, operationeel, artistiek, educatief, innovatief en participatief plan komt.
Tijdens de lezing wordt duidelijk dat Antwerpen ambitieuze plannen heeft, maar de financiële investeringen zijn minimaal. Desondanks toont een beleidsmedewerker met toewijding en in korte tijd aan hoe je met een beperkt budget toch een krachtig plan kunt opstellen. Deze ervaring benadrukt voor mij dat beleid een nieuwe wereld is en geeft inzicht in het politieke proces. Het vereist gedrevenheid en passie om met beperkte middelen toch een indrukwekkend programma te realiseren.
Een muziekbeleidsplan zonder muziek is als een vis zonder water. Op vrijdag is Ilse La Monaca een MKE-studente, maar de rest van de week schittert ze als actrice, musicalartiest, zangeres en vocal coach. Ze laat zien hoe kunst en educatie samenkomen door middel van de stem. Tijd voor actie! Vandaag krijgen wij vocale les, wat ontzettend leuk is. Ik heb nog nooit eerder zangles gehad.
Reflectie: Het is fascinerend om te ervaren hoe Ilse La Monaca, met haar achtergrond als actrice en vocal coach, de brug slaat tussen kunst en educatie door middel van zang. De vocale les was een verfrissende ervaring, vooral omdat ik nooit eerder zanglessen heb gevolgd. Het benadrukt het belang van praktische, hands-on ervaringen bij het begrijpen en waarderen van kunst en educatie.
In Antwerpen, waar meer dan 160 talen worden gesproken, komt de hele wereld samen. En als je in deze Bourgondische stad over praten spreekt, praat je ook over eten. We laten ons meeslepen in de wereld van vegetarische Libanese & Syrische smaken, gevestigd in de Antwerpse stationsbuurt. Niet de meest bekende toeristische plek, maar wel een plek die de authentieke stedelijke sfeer uitademt en je zintuigen verwent. Het restaurant Tarboush, gelegen aan de Appelmansstraat 18, 2018 Antwerpen, bood een heerlijke eetervaring. De ambiance mag dan niet spectaculair zijn, maar het eten staat centraal bij een diner. Dat was zeker een smakelijke ontdekking, een nieuwe culinaire cultuur voor mij. Het deed me denken aan de echte Turkse keuken die ik vaak heb mogen ervaren tijdens mijn werkbezoeken aan Turkije.
In de Cinema – La Strada, duiken we in de zevende kunstvorm, ook wel bekend als cinema. Niet zomaar cinema, maar het meesterwerk 'La Strada', waarmee Frederico Fellini in 1954 de Oscar voor beste buitenlandse film won. De Cinema vertoont dit iconische stukje filmgeschiedenis, en de vraag rijst: ervaren we dit meesterwerk anno 2023 als te traag, lineair of statisch? Het is aan ons om te kijken en nadien het gesprek aan te gaan.
Hoewel ik al eerder een deel van deze film had gezien, heb ik nu de kans gehad om er volledig van te genieten. De langzame vertelstijl spreekt mij persoonlijk aan en zet me aan het denken. Hoe zouden de nieuwe generaties, mijn kinderen bijvoorbeeld, deze film ervaren? Ik overweeg om het thuis nog eens te bekijken. De film illustreert mooi dat we tijdens ons opgroeien iemand naast ons nodig hebben, zelfs als het niet altijd de meest aangename persoon of plek is. Het maken van keuzes die goed voor je zijn, blijft een uitdaging, ongeacht je leeftijd.
REFLECTIE Deze dag, gevuld met diverse activiteiten, opent mijn blik op wat allemaal mogelijk is binnen deze MKE-opleiding. Van een inspirerende dansworkshop met Magda Thielemans tot een boeiende lezing over kunstbeleid in Antwerpen, en van een smakelijk avontuur in de Libanese en Syrische keuken van Tarboush tot een cinemabelevenis met het meesterwerk 'La Strada'. Elk moment, elke ervaring, draagt bij aan mijn groei en begrip van kunst en educatie.
Het zien van verschillende kunstvormen, het bespreken van beleidsaspecten en het proeven van diverse culturele smaken vormen samen een rijke en gevarieerde dag. Het brengt me niet alleen dichter bij artistieke expressie en educatieve benaderingen, maar ook bij het besef van de veelzijdigheid en diepgang van mijn eigen leermomenten. Kortom, deze dag opent mijn perspectief op de vele facetten van de MKE-opleiding en stimuleert mijn nieuwsgierigheid naar wat nog komen gaat.
DAG 2
2 september 2023
Dag 2
De check-in aan het begin van elke lesdag is als een waardevol ritueel. Het opent de ruimte voor verbinding en begrip, een moment waarop we als groep samenkomen om te delen, te vragen en te luisteren. Op Dag 2 van de Summerschool begint onze dag op de Scheldekaaien op dezelfde manier. We staan even stil, brengen in kaart hoe iedereen de dag tegemoet treedt en deelt iets positiefs met de groep.
Deze check-in vormt een belangrijk startpunt, niet alleen om praktische zaken te bespreken, maar ook om de onderlinge band te versterken. Het creëert een sfeer van openheid en wederzijdse ondersteuning die gedurende de dag blijft resoneren. Zo wordt elke lesdag niet alleen een kans om te leren, maar ook om samen te groeien en elkaar te inspireren.
Na de check in : Anke Zijlstra, afgestudeerd aan MKE in juni 2023, onderzocht gedurende een jaar de relatie tussen dans en sociale cohesie in de publieke ruimte van Antwerpen. Op haar blog deelt ze reflecties over de wisselwerking tussen haar als danser en de wereld om haar heen. Ze betrekt het publiek actief bij haar onderzoek, onder andere door passanten te vragen te reageren op woorden die ze opschrijft langs de kade. Anke neemt ons mee naar plekken waar ze danste, deelt haar ervaringen tijdens de coronaperiode, en verkent de impact van een danser in de openbare ruimte op zowel haarzelf als haar omgeving. Haar onderzoek benadrukt hoe kleine interventies in de stad via actie-onderzoek kunnen leiden tot betekenisvolle inzichten in de relatie tussen dans, individu en publieke ruimte. Hiermee rondde ze haar artistiek-educatief onderzoek af en behaalde ze haar diploma aan de MKE.
Vandaag had ik het genoegen om deel te nemen aan Museum Spelen, een unieke museumervaring georganiseerd door kunstenhuis De Studio in het Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen. Samen met een groep 9-jarigen uit Antwerpen dook curator Marc Verstappen van De Studio in de rijke collectie van het M HKA. Wat volgde was een bijzondere reis waarin we de conventies van het museum en onze relatie tot kunst in twijfel trokken.
De kinderen, als mede-curatoren, kozen kunstwerken die hun fantasie stimuleerden of hun zintuigen prikkelden. Het resultaat was een betoverende en speelse kunstbeleving die voor iedereen die zich jong voelt, een bron van inspiratie was. Tijdens de expo deelde Marc met ons hoe dit creatieve proces tot stand kwam, en we kregen zelfs de kans om onze eerste MKE-opdracht uit te voeren ter plekke.
Het hoogtepunt was ongetwijfeld de mogelijkheid om met de curator van het museum rond de tafel te zitten en vragen te stellen. Waarom kozen ze bijvoorbeeld voor bepaalde teksten op de muren en waarom waren ze op deze specifieke manier gepositioneerd? Het gesprek bood inzicht in de doordachte keuzes achter de museumervaring en verrijkte mijn begrip van kunst en haar impact op ons allemaal.
Bezoek aan Fameus, het centrum voor amateurkunsten in Antwerpen, heeft de afgelopen twee jaar intensief samengewerkt met het team Stadscanvas om culturele organisaties toegankelijk te maken voor artistieke nieuwkomers. Ze hebben zich gericht op communityvorming via taaloefenkansen, kunst en culturele activiteiten. Als organisatie willen ze nu ook anderen inspireren en delen hoe ze dit hebben aangepakt. Daarom bieden ze een pressure-cooker meervoudig denken in de kunsteducatie aan.
Toen bij er waren organiseert Fameus bovendien het eerste Stadscanvas festival, waar meer dan 30 artiesten uit het Stadscanvas-traject hun werk tonen. Een unieke kans om met hen in gesprek te gaan en hun ervaringen te ontdekken. Daarnaast kun je deelnemen aan diverse workshops van collega's, die niet alleen inspirerend zijn maar ook talrijke tips kunnen geven.
Voor mij was Fameus een prachtige plek vol bedrijvigheid en creativiteit. Het pakket dat ze hebben ontwikkeld voor nieuwkomers in de stad, gericht op culturele organisaties, is een mooi voorbeeld en biedt waardevolle inzichten voor anderen die soortgelijke initiatieven willen ontplooien.
Summerschool Reflectie:
Op een regenachtige vrijdag 1 september voelde ik me opgewekt en klaar voor de dagen in Antwerpen tijdens de Summerschool. Mijn doel was ondergedompeld worden in nieuwe ervaringen, mensen ontmoeten en mezelf verrijken. De dansworkshop met Magda Thielemans opende mijn ogen voor ruimte, focus en beweging, waardoor ik mezelf kon overgeven aan de dansoefeningen.
De lezing over kunstbeleid in Antwerpen gaf inzicht in de ambitieuze plannen, ondanks minimale financiële investeringen. Het liet zien dat gedrevenheid en passie cruciaal zijn om met beperkte middelen een krachtig programma te realiseren. Ilse La Monaca bracht als MKE-studente met haar vocale les een verfrissende en leuke dynamiek.
In de diversiteit van Antwerpen werden mijn zintuigen verwend met Libanees en Syrisch eten bij Tarboush, een culinaire ontdekking. De cinemabelevenis met 'La Strada' zette me aan het denken over de waardering van langzame vertelstijlen en hun impact op verschillende generaties.
De check-in op Dag 2 op de Scheldekaaien gaf de dag een waardevolle start en versterkte de band binnen de groep. Het bezoek aan Fameus, gericht op culturele toegankelijkheid voor nieuwkomers, was inspirerend. De interactie met de curator bij Museum Spelen bood inzicht in doordachte museumkeuzes.
Fameus, met het Stadscanvas-festival en de pressure-cooker in kunsteducatie, toonde hoe organisaties inclusiviteit kunnen bevorderen. Het was een dag vol diversiteit, creativiteit en waardevolle inzichten, die mijn perspectief op kunst en educatie heeft verbreed.