6 oktober 2023 | Jan Schoolmeesters | onderwijs vernieuwing | Mogen we nog verwonderd zijn

21-01-2024

We starten de les met een beweegspel | 1,2,3 dan een vorm,2,3 enz

Close reading

Een strategie waarbij men zorgvuldig en systematisch een tekst bestudeert om beter begrip en inzicht te krijgen. Het gaat hierbij niet alleen om het begrijpen van de oppervlakkige betekenis van de tekst. Het gaat er juist om diepere lagen te ontdekken. ​

Bij close reading gaat het erom dat men actief aan de slag gaat met een tekst: informatie zoeken, vragen stellen en ze beantwoorden, aantekeningen maken, linken leggen, discussiëren enz.​

Hier als 'methode' om met bronnen om te gaan, inzicht uit te breiden, kennis te maken met perspectieven op kunsteducatie in de brede zin…​

Boek | Mogen we nog verwonderd zijn? Hoofdstuk Kunst en zingeving door Judith Wambacq

"Veel mensen komen niet in aanraking met een artistieke wijze van denken."​

​Judith Wambacq​

Opdracht: lezen van het hoofdstuk

Doel: ​ Waarover gaat deze tekst? ​

Het contrast tussen algoritmisch denken en artistiek denken is fascinerend en roept een diepgaande reflectie op. Aandacht, verre van iets vanzelfsprekends of aangeborens, blijkt gevormd te worden door cultuur, technieken en rituelen. Dit inzicht opent de deur naar een nieuwe benadering van aandacht, waarbij we het beschouwen als een product van onze omgeving en ervaringen.

Artistieke expressie komt voort uit de geest en het hart, en het is meer dan alleen een creatieve uitlaatklep. Het vereist een investering op zowel rationeel als emotioneel niveau, waardoor het een unieke vorm van denken wordt. In vergelijking met het algoritmische denken biedt het artistieke denken niet alleen een alternatief, maar stimuleert het ook de ontwikkeling van een houding die van cruciaal belang is om een betere wereld te creëren.

Deze benadering impliceert een bewuste keuze om aandacht te geven aan het artistieke, waarbij we de diepgang van ons denken vergroten en een breder perspectief op de wereld omarmen. Het nodigt uit tot een verkenning van creativiteit als een krachtige drijvende kracht voor positieve verandering. In mijn persoonlijke reflectie merk ik dat deze integratie van artistiek denken niet alleen mijn creativiteit voedt, maar ook mijn vermogen om empathie en begrip in te zetten voor een betere wereld. Het is een verfrissende kijk op de rol van aandacht in onze samenleving en de mogelijkheden die artistiek denken biedt voor een zinvollere en meer verbonden wereld

.

Noteer in 1 zin waarover deze tekst gaat.​

  • Wat heb je precies gedaan toen je daarnet de opdracht kreeg om de tekst te lezen?​

​Ik begon aandachtig te lezen. Gelijk gestart niet eerst beken hoeveel pagina's ofzo. 

  • Wat dacht je? Wat voelde je?​

Ok, nu weet ik waar je naartoe wil, ok en dan? ik werd wat rusteloos, verder in de tekst werd ik weer gegrepen.

  • Hoe heb je de tekst dan gelezen? Reconstrueer jouw lezing van de tekst.​                                  

  •    -Aandachtig gelezen, zo halver wege werd ik losgelaten door de tekst. daarna weer volle aandacht kunnen behouden

Heb je het uiterlijk van de tekst bekeken: titel, tussentitels, citaten, afbeeldingen…​

​De citaten pakte mij om te gaan lezen

Heb je je afgevraagd uit welk boek deze tekst komt? ​ 

Ja deze vraag had ik gesteld ;-) aan Jan

Weet je wie de auteur is? (Betrouwbare bron of niet? Waarom?)​ Hans Schmidt​

Hans Schmidt is als leraar, directeur, pedagogisch begeleider al 45 jaar bezig met onderwijsvernieuwing. Hij stichtte ook de Gentse muziekbasisschool de Wonderfluit. Hans is overtuigd dat onderwijs op de eerste plaats maatschappij-vormend moet zijn. En niet louter maatschappij-volgend, wat het steeds meer is. Heel dat puur economisch redeneren heeft als gevolg dat men pedagogisch-didactisch vertrekt vanuit het axioma dat elke leerling op hetzelfde moment de vooraf bepaalde eindstreep moet halen. Maar onderwijs is geen Ronde van Frankrijk stelt Hans: "Wie ontwikkelingsgericht denkt, stapt af van vooraf getimede eindmeten. Elke leerling wordt stap per stap vooruit geholpen. Cruciaal daarvoor is het basisvertrouwen in leerkrachten."

Waarom staat er een citaat op de zwarte pagina 166? En waarom dit citaat?​

Dit is de kern van het verhaal, het onderliggend probleem.

Wat is de titel van de tekst? Welke vragen riep dit bij jou op?​

Kunst en zingeving, het triggert mij om te lezen , waar kunst kan bijdrage in onze maatschappij?

Heb je je afgevraagd wat het doel is van de tekst?​

Zeker, het stimuleert me om dieper in het onderwerp te duiken en het boek te raadplegen in de mediatheek. Het biedt waardevolle inzichten die aansluiten bij mijn zoektocht naar meer empathie en zingeving. De nieuwsgierigheid die het boek oproept, spreekt me aan. Ik ben blij dat dit boek me is aanbevolen. Bovendien vind ik de benadering van close reading handig om snel te beoordelen of het boek relevant en interessant is voor mijn interesses.

Boek | Mogen we nog verwonderd zijn? 

Hans Schmidt

In het pleidooi van Hans Schmidt voor meer kunsteducatie in het onderwijs wordt het belang van kunstonderwijs benadrukt, dat vaak als het 'lelijke eendje' wordt beschouwd. Er wordt aandacht gevraagd voor de meerwaarde en noodzaak ervan, met experts die wijzen op de positieve invloed op de persoonlijkheidsontwikkeling van kinderen en jongeren.

Het verband tussen kunst en zingeving wordt aangehaald, waarbij Taquet's onderzoek aantoont dat sociale interactie, spel en drama cruciale elementen zijn voor de sociale en intellectuele ontwikkeling van kinderen. Kunst draagt bij aan sociale aanpassing, cultureel bewustzijn en identiteitsvorming, met positieve effecten op de klasomgeving en sociale integratie.

Verder wordt de positieve impact van kunsteducatie op het welzijn van kinderen en adolescenten benadrukt, met levenslange voordelen zoals de ontwikkeling van creatief denken en zelfexpressie. Het proces van ervaren en creëren binnen kunsteducatie wordt als minstens zo belangrijk beschouwd als het streven naar een eindproduct.

Het contrast tussen algoritmisch en artistiek denken wordt geïntroduceerd, waarbij aandacht wordt gezien als een cultureel gevormd fenomeen. Artistiek denken, met zijn investering op zowel rationeel als emotioneel niveau, wordt gepresenteerd als een krachtige drijvende kracht voor positieve verandering en een breder perspectief op de wereld.

Deze verzameling kernpunten illustreert het pleidooi voor kunsteducatie als een essentieel element in het onderwijs, met aandacht voor de diverse voordelen die het biedt aan de persoonlijke groei, sociale integratie en het welzijn van leerlingen.

aantekeningen tijdens de les

"Jonge kinderen zijn van nature verwonderd over alles om zich heen en ze ontwikkelen zich razendsnel" (Taquet, 2021, p. 108)

Taquet, J. (2021). Mogen we nog verwonderd zijn? (K. Segers, Red.). OWL Press.

Reflectie Master in de kunsteducatie!​

Wat is kunst? 

Kunst is een vorm van menselijke expressie en creativiteit die emoties, ideeën en esthetische ervaringen overbrengt via verschillende media zoals schilderkunst, muziek, literatuur en meer. Het gaat vaak verder dan de reproductie van de werkelijkheid en weerspiegelt de verbeelding en subjectiviteit van de kunstenaar.

"De term kunsteducatie verwijst naar de specifieke eigenschap en waarde van kunst: 'je kunt het leren, je kunt er iets mee leren, je kunt er iets van leren, je kunt er iets over leren.'​

Kunst impliceert m.a.w. educatie: het gaat om andere manieren van kijken, om andere reflectievaardigheden en gedragscompetenties. Het fundament van kunsteducatie is erin gelegen dat kinderen en jongeren gestimuleerd worden om nieuwe betekenissen te ontdekken, om de dingen op een andere manier te leren zien en leren doen."​

Meurs, P. (2017). Educatie en de kunsten - of hoe oefening kunst baart. In J. Maes, De leraar die de wolken meet - een pleidooi voor kunsteducatie (pp. 43-49). Leuven: LannooCampus.​

Wat betekent kunst voor jou?​

Voor mij is kunst een voortdurende ontdekking, waarbij er steeds nieuwe aspecten zijn die ik wil verkennen en begrijpen. Dit vergroot mijn inzicht niet alleen in kunst zelf, maar ook in de samenleving. Ik zie kunst als een krachtige hefboom om diverse perspectieven te tonen en mensen bewust te maken van het potentieel van kunst. Het heeft het vermogen om ons te prikkelen en na te laten denken over uiteenlopende onderwerpen.

Wat is educatie? 

Een instrument om kennis over te dragen. Met didactiek en pedagogiek erin verweven.

Wat betekent educatie voor jou?​

Voor mij vormt onderwijs een tussenspel tussen  deelnemer, kennis en de docent, waarbij het overdragen van inzicht in de ruimste zin van het woord centraal staat

Wat is kunsteducatie?

Volgens Gert Biesta omvat kunsteducatie het faciliteren van ontmoetingen tussen studenten, kunstwerken en de wereld. Het doel is niet alleen het overdragen van kennis of vaardigheden, maar ook het stimuleren van de verbeelding en het ontwikkelen van een persoonlijke relatie met kunst, waarbij betekenis en interpretatie centraal staan. Kunsteducatie dient ruimte te bieden voor het ervaren, begrijpen en waarderen van kunst, en tegelijkertijd de deelnemers aanmoedigen om actief deel te nemen aan het kunstzinnige proces.

 Wat betekent kunsteducatie voor jou?​

Voor mij illustreert de visie van Gert Biesta op kunsteducatie een waardevol en dynamisch proces. Het idee van kunsteducatie als een ontmoeting tussen studenten, kunstwerken en de wereld resoneert met mijn overtuiging dat educatie meer moet zijn dan louter het overdragen van kennis. Biesta's nadruk op verbeelding en het creëren van persoonlijke relaties met kunst weerspiegelt het potentieel van kunsteducatie om de deelnemers te betrekken bij een diepgaand begrip en waardering voor kunst.

De toevoeging van het "tussenspel" benadrukt het belang van het proces zelf. Hierbij gaat het niet alleen om het behalen van een eindresultaat, maar juist om het aangaan van het leerproces. Het proces wordt beschouwd als een waardevolle leerervaring op zich, waarbij de nadruk ligt op het ontdekken, experimenteren en reflecteren. Het idee dat het proces wellicht belangrijker is dan de uitkomst sluit aan bij mijn eigen opvattingen over het belang van groei, zelfontdekking en het ontwikkelen van vaardigheden tijdens het leertraject.

Biesta's benadering, aangevuld met het belang van het proces, inspireert me om kunsteducatie te zien als een dynamische ruimte waarin leren niet alleen plaatsvindt via kennisoverdracht, maar ook door actieve betrokkenheid, verbeelding en het waardevolle proces van ontwikkeling. Dit perspectief spoort aan tot het koesteren van nieuwsgierigheid, creativiteit en de bereidheid om het onbekende te verkennen, wat in mijn ogen cruciaal is voor een diepgaande educatieve ervaring.

Waar vindt deze betekenis of overtuiging haar oorsprong?​

Niet al te lang geleden, tijdens mijn werk op het MBO Mode, ontdekte ik dat het gebruik van kunst leidde tot waardevolle leeractiviteiten.

Wat neem je zeker mee? Noteer (en deel).​

Kunst als Ontdekking en Verrijking:

Kunst is voor mij een voortdurende ontdekking, waarbij nieuwe aspecten steeds mijn nieuwsgierigheid wekken. Deze voortdurende ontdekking verrijkt niet alleen mijn begrip van kunst, maar ook van de samenleving als geheel. Kunst fungeert als een krachtige hefboom om diverse perspectieven te tonen en mensen bewust te maken van het potentieel van kunst. Het heeft het vermogen om ons te prikkelen en na te laten denken over uiteenlopende onderwerpen.

Kunsteducatie als Dynamisch Tussenspel:

Mijn visie op kunsteducatie wordt gevormd door het concept van Gert Biesta, waarbij kunsteducatie niet slechts kennisoverdracht is, maar eerder een ontmoeting tussen studenten, kunstwerken en de wereld. Deze benadering illustreert een waardevol en dynamisch proces, waarbij de nadruk ligt op verbeelding, het creëren van persoonlijke relaties met kunst en het benutten van het waardevolle proces van ontwikkeling. Het idee dat het leerproces zelf, met de nadruk op ontdekken en experimenteren, wellicht belangrijker is dan het eindresultaat, sluit aan bij mijn eigen opvattingen over groei en zelfontdekking tijdens het leertraject.

Hoe beoordeel je jouw bijdrage aan deze les?​

Ik was een actieve deelnemer

Maak een gratis website.